﷽

Fijet e dashurisë

Shtator 2021

Në një ndër këto ditë u zgjova prej një ëndërre në të cilën isha duke kompozuar dhe shkruar një poezi në kartolinë:

Kisha deshtë me thanë qi jetoj në qendrën e qetë të rrokullisë

qi prej agimit deri në muzg e çoj ditën në meditim

e përgjatë natës lutna,

qi eci me kambë të lehta nëpër shtigjet e maleve të nalta

ama ktu, në skajin e botës ku jetoj unë

nuk asht kështu.

Kjo poezi ma shton dëshirën që të tregoj pakëz rreth fijeve të thurura në jetën time dhe rreth peizazhit në të cilin jetojmë.

Filli nisi një gjysmë-shekulli më parë me atë që tradicionalisht njifet si lindje apo lindje e dytë, atëherë kur u takova me mësuesen time, një grua të moshuar ruse me flokë të thinjura që i mbante të lidhura top. Me një shikim të saj përjetova diçka të thellë që më bëri të ndjehem si një grimcë pluhuri përdhe. Ky përjetim ndodhi shumë vite përpara se të kuptoja se ishte vetëm një shije paraprake e udhës, një shije paraprake e fenasë [asgjësimit] të nefsit apo vetes së rreme, siç thotë Ramajana: "Nxënësi duhet të bëhet më i imtë se pluhuri mbi këmbët prej lotusi të gurusë së tij".

Irina Tweedie atëherë sa u pat kthyer nga India, ku ishte trajnuar nga një mjeshtër sufi. Ajo kishte ndenjur në kopshtin e tij në Veri të Indisë duke kërkuar rrënjën e parrënjë, shkakun e pashkak. Por, siç ajo vet na tregoi: "Unë shpresoja të mësoja udhëzime të jogas, prisja mësime të mrekullueshme por ajo çfarë ai më bëri të ballafaqohesha ishte errësira brenda meje që gati më mbyti". Ai njëashtu ma rrotulloi zemrën duke e zgjuar atë drejt dashurisë hyjnore dhe udhës së shpirtit. Sepse siç thoshte ai vet: "Ne jemi njerëz të thjeshtë. Ama, ne mund ta rrotullojmë zemrën e njeriut në mënyrë që ai të vazhdojë të eci drejt asaj që nuk mund të imagjinohet".

Unë qëndrova për shumë vite në dhomën e saj të vogël në Veri të Londrës, aty pranë shinave të trenit. Duke e parë në sy e dija se ajo e dinte dhe e dëshiroja atë përjetim të paemër dhe të paemërtueshëm. Nuk i mbaj në mend shumë gjëra që na tregonte, vetëm kujtoj se ajo fliste për mësuesin e saj, nurin në sytë e tij dhe mrekullitë që ndodhnin rreth tij. Prania e gurusë së saj dhe të gjithë mjeshtërve të kësaj udhe ishte e dukshme. Këto ishin qenie madhështore që kishin ecur përpara neve dhe të cilat përkujdeseshin për neve.

Ulja në praninë e një mësuesi, ulje e cila quhet satsang, mu vulos në shpirt. Ky është mësim që kalohet prej zemrës në zemër, prej shpirtit në shpirt. Mua mu dhanë shumë përjetime të dashurisë dhe mallit të zjarrtë hyjnor, të afshit që ndez shpirtin dhe zjarrit që djeg dhe na mbulon. Pasi kaluam tre vite qysh nga takimi i parë me të, në një pasdite vere përjetova gjënë më të thellë të jetës sime. U zgjova në një dritë të pakohë dhe në një hapësirë të pafundme të Vetes. Më la të habitur. Për muaj me radhë nuk dija kush isha apo ku ekzistoja. Por aty ishin lumturia dhe hapësirat e lutjeve. Për ditë dhe netë të tëra ulesha në një vend, sepse aty ku isha nuk kishte as kohë dhe as hapësirë. Mendja dhe vetëdija ime individuale nganjëherë humbiste tërësisht. U deshtën shumë vite derisa të mësohesha tërësisht se si të jetoja nga qendra shpirtërore e vetëdijes. Diçka e re kishte lindur në qenien time.

Përjetime të tjera ndodhën. Përjetime të cilat ishin udhëtime tradicionale sufiste nëpër dhomat e zemrës. Ashtu siç e kemi një trup fizik, ashtu e kemi edhe një trup shpirtëror, të hartëzuar për shembull nga sistemi indian i çakrave. Mijëra vjet më parë, mjeshtërit sufi zbuluan se në brendi të zemrës sonë shpirtërore ose të çakrës së zemrës gjenden dhoma të ndryshme apo lataif-e. Me këto njohuri ata i udhëzuan nxënësit e tyre nëpër këto dhoma. Për udhëtarët sufi të cilët njifen edhe si abdallë të Zotit, udhëtimi shpirtëror është një lidhje dashurie që ndodh në brendi të zemrës. Ashtu siç Rumi shprehet:

Pa marrë parasysh

a sulltan, evlija apo hajdut xhepi

ashku i kap të gjithë për veshi

dhe i çon në mënyra të fshehta

te Zoti;

Kurrë s'e kisha pas ditë se

edhe Zoti na dëshiron neve.

Përkundër botës së jashtme të shqisave, mendjes dhe nefsit, ne tërhiqemi nga dashuria dhe malli i zjarrtë drejt brendisë për tek fshehtësia se çdo të thotë me të vërtetë të jesh njeri. Ky është një udhëtim drejt Shtëpisë, rikthim për te Zoti të cilin sufitë e quajnë të Dashur. Dhoma e tretë e zemrës, e emërtuar edhe si zemra e zemrës, njifet si Mister apo Sirr. Sirr po ashtu do të thotë sekret. Për sufitë, sekreti më i madh i krijimit është fakti se jemi një me Zotin. I Dashuri për të cilin kemi mall të zjarrtë qëndron aq intimisht në zemrën tonë saqë nuk mbetet vend për dy vete por vetëm për një. Me të Dashurin tonë ne qëndrojmë në një njëshmëri të plotë. Kjo është gjendja kur lidhja dashurore përmbushet dhe bëhet e prekshme, kur jeton me çdo frymë brenda nesh – është intime, është njëshmëri, dashuri dhe shumë butësi. I Dashuri ynë është miku ynë, shoqëruesi ynë, ashiku jonë i cili është gjithmonë me neve. Edhe kur ndihemi të lënë vetëm i Dashuri jonë është me neve. Ky është takim, bashkëdyzim në mes ashikëve tamam siç dashurojmë kur çojmë dashuri [1] në të cilin ne e harrojmë tërësisht veten: vdesim dhe shkrihemi në dashuri. Por prapë, intensiteti dhe ëmbëlsia e takimit të brendshëm e bën intimitetin seksual të duket i cekët në krahasim me të. Ky nuk është takim i trupave por është shkrirje në brendi të zemrës, në brendi të substancës së shpirtërave tanë, lumturi e ëmbël që çarkullon nëpër trup. Në këtë lidhje intime dashurie çdo qelizë është e gjallë. Ky sirr i brendshëm i njëshmërisë pastaj reflektohet në botën e jashtme, e cila poashtu bëhet vend i njëshmërisë hyjnore. Ne fillojmë të përjetojmë se çdo gjë është pjesë e tapicerisë së gjallë të njëshmërisë.

Ky përjetim është i ngjashëm me përjetimin satori të zenit, ku për një çast e shohim jetën ashtu qysh është, pa gjykime apo pritshmëri, ashtu siç shprehet në haikut zen, për shembull në një poezi të njohur të Bashos:

Pellg i moçëm,

nji bretkosë zhytet,

dhe stërpikje.

Çdo gjë është e pranishme në thelbin e saj, ajo të cilët budistët e quajnë natyrë e gjërave [2]. Ajo që e dallon përjetimin sufist është elementi i dashurisë. Çdo gjë ndihet si shprehje e dashurisë. Jeta është një lidhje dashurie – "dil nga rrethi i kohës dhe hyr në rrethin e dashurisë". Ne jetojmë në vendin e njëshmërisë hyjnore, në brendi të zemrës dhe në brendi të vetëdijes së botës, ku e përjetojmë afërsinë me Zotin dhe ku e zbulojmë Veten tonë të vërtetë, natyrën tonë hyjnore, përmes së cilës mund t'i shohim gjërat ashtu siç janë me të vërtetë. Ne rilidhemi me njëshmërinë e jetës, unitetin e qenies që është themel për tërë ekzistencën.

Pastaj gjenden edhe dy dhoma të zemrës, e fshehta dhe më e fshehta. Udhëtimi mistik na shpie në zbrazjen themelore të para- dhe paskrijimit. Kjo zhdukje është aq e plotë sa që asgjë nuk mbetet, as ndjeshmëria e Vetes, as vetëdija ndaj njëshmërisë, asgjë. Është sikur të përthithesh nga një vrimë e zezë e cila thithë çdo gjë, përfshi këtu edhe dritën tënde. Me fjalët e Rumit:

Ti je nji zjarr i pavend

çdo vend digjet në ty;

ti je një vorbull e Askundit

që më përmbytë thellë e ma thellë.

Kjo është zbrazëtia që e rrethon dhe mbush gjithçkanë, errësira themelore e para- dhe paskrijimit. Kjo është shtëpia e vërtetë e mistikut, gjendjet e hiçit, "qetësia e errët në të cilën të gjithë ashikët e humbasin veten", aty ku njeriu mund ta shijojë lirinë e plotë të mosekzistencës dhe ku njohja e vetme është se askush nuk ka mbetur që të njifet më. Dhe pastaj, nga kjo zbrazëti ku gjithçkaja humbet, diçka nis e shfaqet. Diçka niset në një breg edhe më të largët, përtej njohjes apo jo-njohjes. Kush apo çka tërhiqet drejt këtij peizazhi është e vështirë të përshkruhet edhe me fjalët e dashurisë. Kjo është toka e Hakut, Reales, më të zakonshmes dhe më të fshehtës.

Ky është udhëtimi i lashtë që ndodhi te këmbët e mësueses sime, thellë brenda gjendjeve të meditimit. Nga jasht unë jetoja një jetë të thjeshtë. Kam studiuar në kolegj dhe pastaj jam bërë mësues anglishteje për shkollat e mesme ku jepja mësim për Shekspirin dhe poezinë. Rash në dashuri, u martova dhe rrita një familje. Por vëmendja ime e brendshme ishte gjithmonë e përthithur. Shpesh mbrëmjeve, kur gruan e zinte gjumi pasi i lexonte libra vajzës sonë, unë shtrihesha, kthehesha nga muri dhe shkrihesha në brendi të zemrës.

Ky zaman ishte më i thjeshtë e më i pafajshëm se zamani i sotëm. Nuk kishte as internet e as rrjete sociale. Ishte shumë përpara botës së çuditshme dhe të shtrembëruar të Zoom-it, ku pixelat pretendojnë të jenë njerëz. Njerëzit e gjenin udhën e tyre drejt mësuesit nëpërmes ndonjë fjalë goje apo takimeve të rastit, ashtu siç kanë bërë shekuj me radhë. Ndryshimet klimatike ishin të panjohura për neve, livadhet ende ishin të mbushura me lule të egra, detet nuk ishin të mbushura me plastikë. Dramat e jashtme të botës rrallëherë ndikonin dhomën ku ulesha me mësuesen time, ashtu siç nuk ndikonin atë me mësuesin e saj kur ulej në kopshtin e mbushur përplotë aroma dhe tinguj të Indisë. Po e njëjta gjë ka ndodhur kur ai ulej me mësuesin e tij, Guru Maharaxhin. Dhoma e saj ishte e mbushur me botëra të padukshme, me mistere të zemrës.

Praktika shpirtërore na çon te natyra jonë më e thellë, te vetëdija e Vetes e cila është poashtu një gjendje e qenies. Këtu ne gjejmë paqen dhe dashurinë e natyrës sonë hyjnore, shijen dhe lumturinë që i takon shpirtit. Me kalimin përtej perdeve të iluzionit që na mbulojnë, ne tradicionalisht pastaj pushojmë në realitetin e pakohë, të zgjuar në çast, të vetëdijshëm për lidhjen tonë të brendshme me botët e dukshme dhe të padukshme. Me realitetin më të thjeshtë dhe më të zakonshëm, i cili njëkohësisht është sekret i fshehur që i takon misterit themelor. Këto janë gjendjet që më thërrasin mbas një jete të kaluar në udhëtim shpirtëror, duke më rikujtuar jetët e kaluara të shpenzuara në ndonjë manastir apo shtëpizë pranë ndonjë lumi malor. I ulur në kopshtin tim, teksa vështroj ketrushat duke vrapuar drejt farave të rëna nga ushqimorja e zogjve, teksa vështroj një jorgan lulesh lara-lara duke ndryshuar bashkë me stinët, mund ta ndiej qetësinë thelbësore që rrethon dhe gllabëron gjithçkanë. Por edhe këtu, ku shpirtërat e kopshtit janë aq të lumtur dhe ku ajri i akshamit është i mbushur me ëmbëlsi prej dorëzonjave dhe jaseminave, unë nuk mund t'i ik gjendjes helmuese të zamanit tonë. 

Kjo është ajo çka shpreha me vargjet në fillim kur thashë:

Kisha deshtë me thanë qi jetoj në qendrën e qetë të rrokullisë

qi prej agimit deri në muzg e çoj ditën në meditim

e përgjatë natës lutna,

qi eci me kambë të lehta nëpër shtigjet e maleve të nalta

ama ktu, në skajin e botës ku jetoj unë

nuk asht kështu.

Bota jonë ka ndryshuar ndër vite, është bërë më e ashpër, është bërë botë e prishur, e mbushur me teori konspirative dhe shtrembërime të rrjeteve sociale, me kriza klimatike dhe mundësi reale për një shembje shoqërore. Pandemia na ka treguar se sa të dobëta janë sistemet tona globale, se sa lehtë një frymë virusi mund t'i shembë ato. Dhe prapë, të varfërit vuajnë më së shumti dhe padrejtësitë racore e shoqërore janë më të pranishme ndërkohë vazhdojnë të rriten radhët e ushqimit dhe refugjatët klimatik. Edhe këtu në skaj të botës ku jetoj unë, në një qytezë të vogël afër Paqësorit, ndryshimet klimatike janë mëse të pranishme. Ato duken në zjarret e vendeve të egra të cilat digjen me javë të tëra poshtë rrugës sonë.

Çfarë roli luan vetëdija shpirtërore në këtë kohë tranzicioni ku të ritë po ngren zërin për të ardhmen që po iu grabitet. A munden përvojat tona të brendshme të dashurisë dhe njëshmërisë të ndihmojnë të bëhen katalizator të një ndryshimi real?

Përvojat e dhuruara nëpërmes meditimit dhe lutjes që na hapin drejt njohjes së veteve tona më të thella mund të na ndihmojnë të qëndisim fije të reja në tapicerinë e jetës.

Ka shumë punë që duhet bërë në botën e jashtme, si: zvogëlimi i lirimit të karbonit, mbjellja e drunjëve, rikthimi i ligatinave, kthimi në burime të energjisë rigjeneruese, ndryshimi i dietës në një dietë më me pak mish dhe prodhime qumështore, dhe puna në modelet pas-rritëse të ekonomisë që mund ta shërojnë pabarazinë e pranishme shoqërore dhe racore.

Por unë besoj se vetëdija jonë shpirtërore ka një rol kyç në rrugëtimin tonë me Tokën. Me të vërtetë e çmoj shumë Budizmin e angazhuar të Thich Nhat Hanh-it, kur thotë: "Ndryshimi i vërtetë do të ndodh vetëm kur të biem në dashuri me planetin tonë. Vetëm dashuria mund të na kallxojë sesi të jetojmë në harmoni me natyrën dhe me njëri-tjetrin, dhe sesi ta shpëtojmë veten prej ndikimeve të shkatërrimit të mjedisit dhe të ndryshimeve klimatike."

Në Letër dashurie për Tokën ai shkruan:

Çdo mëngjes kur zgjohem, vishem dhe dal nga kasollja për një shëtitje. Zakonisht qielli është ende i errët, qes hapat butësisht, i vëmendëshëm ndaj natyrës, yjeve duke perënduar dhe çdogjëje rreth meje. Një herë mbas shëtitjes u ktheva në kasolle dhe e shkrova këtë fjali: "Jam i dashuruar me Tokën Nënë". Isha po aq i emocionuar sa një i ri i rënë në dashuri. Zemra më rrihte me emocion."

A është aq ideale të ndiesh se dashuria është një cilësi thelbësore, e vetmja që na nevojitet që kjo punë të marrë jetë? Si një mistik dhe sufi dashurinë e kam përjetuar si energji qëndrore the themelore të të gjithë krijimit.

Një natë e pash të gjithë krijimin si një farë, si një objekt rrethor. Gjithçkaja — oqeanet dhe yjet, të gjitha pemët dhe të gjithë njerëzit, premtimet dhe ëndërrat — ishin të ngërthyera në këtë objekt rrethor. Aty gjendej çdo gjë që ekzistonte. Në shumë mënyra vegimi im jehonte përjetimin e Xhulianës nga Norviqi, oshënares së shekullit të 14-të:

"Dhe Ai në dorën time më tregoi një gjë të vogël, të vogël sa një kokërr lajthie. Ajo ishte rrethore si një top. E shikova dhe mendova: "Çka mund të jetë kjo?" Dhe mu tha kështu: "Është çdo gjë e krijuar". U habita se si mund të qëndronte, sepse ishte shumë e vogël. Dhe mu tha: "Do të qëndrojë dhe do të jetojë përgjithmonë sepse Zoti e deshti atë. Dhe çdo gjë ka qenie vetëm nga dashuria e Zotit."

Në përjetimin tim unë isha me Zotin duke e përjetuar botën në një pikël të vogël që përmbante të gjithë krijimin; të gjithë zogjtë, fluturat, bimët dhe njerëzit. Pastaj pash të gjithë yjet dhe galaktikat duke buruar jasht Zotit në një fushë energjie të dashurisë. Buronte pandalur dhe pa u pakësuar fare.

Në vitet e fundit kam hetuar se ne jemi fëmijët e një qytetërimi që e ka humbur rrugën, që i ka vënë fitimet financiare përpara mirëqenies, dhe që në mënyrë të sëmurë po e shkatërron ekosistemin e tij. Nëse nuk e gjejmë rrugën e kthimit për te dashuria — dashuria dhe kujdesi për Tokën dhe njëri-tjetrin, me dijen se të gjithë jemi pjesë e një bashkësie — atëherë asnjë mund i yni nuk do ta sjell botën në barazpeshim. Ne që kemi parë në të çarat e qytetërimit të tanishëm e dimë se ai është duke vdekur, se rrëfimet e një "rritjeje të një ekonomie të gjelbër" janë vetëm përralla dhe se mënyra e tanishme e të jetuarit është thjesht e paqëndrueshme. Ne kemi nevojë për një rrëfim të ri, një rrëfim që na rilidhë me Tokën dhe natyrën sakrale të saj, një rrëfim që e di se të gjithë jemi të ndërlidhur, dhe se kjo lidhje themelore është dashuria.

Edhe unë kam qejf të dal për shëtitje herët në mëngjes. Shpesh dal në plazh ku oqeani dhe zogjtë janë shoqëruesit e mi të vetëm. Gjelëzat e vogla me tre gishta vrapojnë her andej her këndej duke ndjekur valët. Nganjëherë lindja e diellit përmbi kep në breg formon një udhë të artë. Mundohem të kthjellë mendjen dhe të zhytem në peizazh, zhytje të cilën e quaj ekologji të thellë të vetëdijes. Mundohem të jem një me Tokën, të ndiej dashuri për këtë qenie të bukur dhe të lënduar, që njëkohësisht më bën të ndiej pikëllim të thellë për faktin se si jemi duke e shkatërruar rrjetën e saj të brishtë.

Sot, mjegulla ishte e trashë dhe mund të shihja vetëm dy figura duke ecur diku larg. Ata u zhdukën në mjegull duke lënë një çift shenjash këmbësh në rërë të cilat mbetën aty derisa i lau batica e radhës. Më bëri të mendoj se çfarë do të mbetet mbas njëqind vitesh, kur nipat dhe mbesat e nipave dhe mbesave të mi do të jetojnë? A do t'i mbulojë dunat rritja e nivelit të detit? Atëherë kriza klimatike do të jetë një bashkëudhëtar i pashkëputur dhe shumë prej dramave të sotme do të zhduken në një peizazh më të gjerë të ndryshimeve themelore. Cilat fije mund t'i ndjekim drejt këtij terreni të pasigurtë? Si mund të jetojmë në të tanishmen në atë mënyrë që të përgatitemi për të ardhmen e panjohur prej shtatë gjeneratash e më tutje? Si mund të jemi pjesëmarrës në mënyrë më kreative që të ndihmojmë shërimin dhe rilindjen?

Ka shumë fije që mund të ndiqen në këtë kohë të shthurjeve të mëdha: zvogëlimi i prodhimtarisë dhe konsumimit, reciprociteti dhe shkëmbimi i mallërave, shembja shoqërore dhe qëndrueshmëria, ringjallja e natyrës së egër, agroekologjia, sa për t'i përmendur disa nga mundësitë për të ardhmen. Mënyra se si do të thuren këto fije në një tapiceri të re për njerëzimin do të jetë një aventurë e madhe për dekadat në vijim. Do të jetë pjesë e Kthimit të Madh, një rikthim drejt një qytetërimi që mbështetë jetën – jo i lindun prej kolonizimit dhe shfrytëzimit po prej një lidhjeje me Tokën e gjallë.

Por, arsyeja qëndrore e tragjedisë sonë të tashme është se jemi shkëputur nga Toka. Nëpërmes zemrave dhe këmbëve tona ne mund të ndiejmë përsëri atë që kultura jonë e ka harruar: natyrën sakrale të Saj. Kjo është ajo çka ndiej kur i shoh laradashët në fluturim mbi valë duke prekur për pak ujin me majet e krahëve. Diçka është e pranishme në atë çast por njëashtu është e lidhur thellë diku me kujtimet tona stërgjyshore, me brezat e mëparshëm të cilët jetuan bashkë me Tokën, atë që Thich Nhat Hanh e quan interbeing apo "ndërlidhje e qenies". [3]

Ka qenë një kohë kur kemi folur gjuhën e njëjtë, kur kemi ditur si të dëgjojmë erën dhe shiun dhe ishim pjesë e ndërrimit të stinëve të Saj. Tani, nëse ecim bashkë drejt të ardhmes së panjohur, ne kemi nevojë për dijen e Saj të lashtë. Edhe nën dritën e diellit po edhe nën dritën e hënës, edhe në botën e arsyes po edhe në botën e ëndërrave. Kjo mënyrë e njohjes ndahej pranë zjarrit nëpërmes rrëfimeve të kaluara brez pas brezi. Ishte po aq e natyrshme aq sa frymëmarrja. Nuk kishte nevojë të kujtohej sepse nuk harrohej kurrë. Si mund ta harrosh erën që të kalon në fytyrë apo këngën e zogjve? Si mund ta harrosh baticën dhe zbaticën? Këto rrëfime nuk ishin të shkruara nëpër libra por jetoheshin prej mëngjësit deri në muzg, deri kur koha e ëndërrave thurri një yrnek tjetër në dritën e zjarrit.

Derisa harruam se ishim gjithmonë të zgjuar në një botë shumë-përmasore që mbante me vete një ndjenjë të thellë përkatësie, një përkatësie që e ndanim me bimët në kopsht dhe me kafshët në pyll, që mbante me vete një kohë kur pemët ishin shpirtëra dhe jo vetëm lëndë druri.

Teksa ecja herët në mëngjesin e kaluar pash një çift rakunësh që ecnin tinëzisht mes për mes barit të komshisë. Aty mund të ndieja ngjashmërinë tonë sikur me rastin kur e gjeta një dhelpër duke fjetur mbi një shkëmb të rrumbullakët pranë shtratit të luleve tona. Kjo prani e gjallë më flet dhe me kujton. E ndiej se kjo është pamja që na duhet për të na mbajtur në aso mënyrash që vetja jonë racionale nuk i kupton por vetëdija jonë e vjetër i mirëpret.

Rrëfimi jonë i tanishëm është prishur, miti i tij i përparimit dhe rritjes së paskajshme ekonomike po ushqen ekocid. Natyra me anë të bukurisë dhe dhunës së Saj po na thërret të rikthehemi, t'i ribashkohemi "muhabetit madhështor" ku era dhe yjet na flasin ende neve. Teksa udhëtojmë përgjatë kësaj sfere të ndërmjetme të rrëfimeve, ndërmjet qytetërimeve dhe tek përjetojmë pasigurinë themelore të një qytetërimi në shthurje, ne na lypet ta ndiejmë se i takojmë – jo një ideologjie politike, një race, kombi apo ndonjë teorie konspirative – por një pranie të gjallë e cila na mbanë qysh prej për mijëra vitesh, qysh prej kohës kur kemi qenë gjahtar-vjelës dhe e kemi folur gjuhën e njëjtë me kafshët dhe bimët. Atëherë ne ishim të zgjuar me të gjitha shqisat tona, me ceremonitë dhe ëndërrat e harmonizuara me botërat e dukshme dhe të padukshme, shumë përpara se të "nxinim" tokën dhe të harronim sakralen.

Këtu, në cep të botë i kundroj valët dhe ndërkohë kujtohem kur ulesha me mësuesen time, një gjysmë-shekulli më parë, në dhomën e saj të vogël në Veri të Londrës. Kujtoj kur për herë të parë i ndjeva tërësisht botërat e padukshme, një vend mrekullish dhe një prani të mjeshtrave shpirtëror. Mendohem, si ka mundësi që i kemi harruar trashëgimit shpirtërore, këta mjeshtra dhe qenie të dritës të cilët janë këtu për të na ndihmuar neve dhe Tokës, për të na ndihmuar të mbjellim farat e një qytetërimi të ri, një qytetërimi të lindur nga njëshmëria dhe dashuria, një qytetërimi që nderon lidhjen me Tokën e gjallë. Edhe tani teksa po i ujisim këto fara me lotët tanë që po derdhen për shkak të tradhëtisë që po i bëjmë Tokës, e di se duhet të rikthehemi te thelbësorja. E di se kërkimi shpirtëror nuk është diçka e ndarë nga jeta por është diçka e thurur në Udhëzimet Origjinale që iu patën dhënë urtakëve të hershëm. Meditimi, lutja, sirret e zemrës dhe mrekullia e krijimit, bukuria dhe urtësia e saj, janë pjesë e një tapicerie madhështore e cila shtrihet deri përtej yjësive. Dhe ne të cilët i përkasim dashurisë, të cilët kujdesemi dhe kemi dert Tokën, mund të fillojmë të thurim një fije të re në këtë tapiceri. Fije që përmbajnë ngjyrat e një zamani të ri, jo të një bote të prishur dhe të mbushur me babëzi dhe shfrytëzim, por të një bote ku magjia e Tokës vjen përsëri në jetë ashtu siç pat ardhur në ditën e parë.

Dhe ndoshta, dikur në të ardhmen e largët, zemra e botës do të hapet dhe do të fillojë të këndoj, tamam sikur pat kënduar shumë kohë më parë për stërgjyshërit tanë. Dhe në këtë këngë ne do të shohim se të gjitha bimët dhe të gjithë kafshët, malet dhe lumenjtë, zogjtë dhe fluturat, e kanë magjinë e vet, mesazhin e vet, dhe do të shohim se si këto janë pjesë e një tapicerie të gjallë të dashurisë hyjnore.

—————

[1] Ose "kur përjetojmë bashkim seksual" (shën. përkth.)

[2] "Suchness of things" supozojmë se është një përkthim i një fjale budiste të quajtur tathátá e cila shkurtimisht i referohet natyrës së vërtetë të gjërave që nuk rroket a shpjegohet dot me fjalë (shën. përkth.).

[3] Interbeing është gjendje ndërlidhjeje. Termi interbeing u vu në përdorim nga Thich Nhat Hanh. Ajo rrjedh nga bashkëdyzimi i parashtesës inter­- (ndër- apo bashkë-) dhe fjalës being (qenie, apo të qenit). Kjo fjalë përçon idenë se çdo gjë ekziston në gjendje të ndërlidhur, të ndërthurur dhe të varur në mes vete.