Nji tradafilje

Më magjepse o lule e bukur me hijeshin t'ande të rrallë dhe më dehe me kundërmimin e aromës s'erandëshme. Më molise keqas o Mbretneshë e luleve kah të këqyrsha ashtu ngadhnjimtare dhe të pikllueme prej vesës së mëngjesit.Ti qëndrojshe përnjëmend në një kopësht të vdekunish, por ai "Qytet i përmortshëm", kah të kishte ty në gjinin e vet t'akulltë, pamja e përlotëshme e ngjethëse i ishte shndërrue n'ate të njej lulishtës paradisore.

Ti i zbërthejshe ditë për ditë gonxhet e reja, të kuqe si gjaku, të bukura si vetë pamja t'ande, ndërsa un atëherë t'adhurojsha mâ me mall, afsh, e prush dashunije.Qiparizët e naltë që hijeshojnë vende të tilla, kah flakëroheshin prej hijeshis t'ande, dukeshin mâ të gjelbërt, mâ madhështorë.Un qëndrojsha herë mbas here brì vorreve o trandafile vetëm për të pamë ty, sepse ti më ngushëllojshe, m'i lëmojshe varrët që na hap jeta mu në parzëm, se jeta asht e idhët, mâ e idhët se vdekja. Kisha dhimbë e mall për ty; më vinte keq që të shifsha n'at pellg vaji, sepse ti e ke vendin tjetërkund, në nji park të bukur e jo aty ku prehen e pushojnë ata që s'janë mâ...

Un të dojsha si i marrë ty, por a e dijshe ti vallë?Bilbili ziliqàr, duket se e pikasi qëllimin t'em, prandaj s'mënoi me u ngjit-nji ditë të bukur Maji-n'altarin e tij: në majë të nji qiparizi. Ai u këthye përmallshëm kah ti dhe ia nisi kangës melankolike. Zanini tij tingëllonte i thekshëm, i prekshëm, si marsh i përmortshëm si vaji i kobshëm i qyqes apo si të klithunat e një lypseje. Filoshi zemërplasun, ia thonte pa pushue valles së tij, por zemra t'ande e fortë, si shkrepat e malevet t'ona, s'përuleshte jo! Këndonte apo rënkonte bilbili!

Edhe bilbilin dashnuer, prore e shoqnoi fati nopran, sepse ti o trandafile e bukur, s'pate jo mëshirë për atë zog të brengosun që braktisi pyjet e lëndinat për t'u vendosë në "Qytetin e të vdekunve" vetëm për hirin t'and. Po jeta lajkatare, nuk helmoi vetëm bilbilin t'and o trandafile; ajo më shitoi edhe mue me shigjetën e vet helmatuese, kah të pashë nji ditë të zbeme, të thame, të vyshkun, pa jetë, pa gjallni. Atëherë qava trandafile, qava me lotë të nxehtë dhe me ngulme idhnimi për mbarimin t'and.

E mallkova njëmijë herë atë ditë kobare Prilli që të vrau e të thau. Të kundrova me vemendje ashtu të venitun, të xhveshun gjethesh e lulesh Toka- aty për rreth- ende rigonte e skuqun prej fletësh t'ueja. A mos ishte gjaku t'and i kulluet? Erdha në vetëhe nj' atëherë kur bilbili, çapkèn, ia nisi kangës me jonet e tij giciluese e dhelatuese. E mëniva, e urreva filoshin që nuk ndinte dhimbë, që nuk mbante zi për ty, në zemrën e tij. Në kulm të dëshpërimit, i brita: -Pse këndon mâ bilbil? Ik, ik larg prej këndej! Futu rishtas në çerdhen t'ande të vokët! A nuk e shef dashnoren të shtrime pa jetë? Por ai, nuk e ndërpreu havazin e tij, bilè klithte e çiresh mâ me duf e lemerì, si të donte me më than: -Ej, e din se trandafilja ime ka me lulzue prap!...