Bismilahi Rrahmâni Rrahîm
Në nji rivajet të zotnisë sonë, pejgamberit alejhi selam, thuhet:
“Rexhebi asht mueji i Allahit. Shabani asht mueji jem. Ramazani asht mueji i ymetit tem.”
Hasan el Basri kallxoi se pejgamberi alejhi selam thotë:
“Xhebraili alejhi selam asht mbrojtësi i banorëve të qiellit; Muhammedi alejhi selam asht mbrojtësi i banorëve të tokës; e Ramazani asht mbrojtësi i këtij ymeti.”
• Kaligrafia: Zyhdi Ismail Aga (v. 1731). Gjendun në koleksionit ‘Derman’. Marrë nga Ketebe.
Teksa bashkësia myslimane në mbarë botën përgatitet për ardhjen e muejit të parë të tre muejve ma të shenjtë të kalendarit islamik: Rexhebit, Shabanit dhe Ramazanit, na shpesh rraskapitemi përgjatë këtij zamani të shpejtë sesi me jau dhanë hakun këtyne muejve e çasteve të veçanta. Disa munden me i krye vetëm obligimet si agjërimin, leximin e Kur'anit, faljen përgjatë Ramazanit, kështu tuj lanë menjanë vendin e veçantë që e kanë muejt e kohnat e tjera përgjatë kalendarit islamik.
Në këtë blog nuk po baj thirrje me ba ma shumë veprime fizike të ibadetit (adhurimit) në veçanti, po me qenë në razi me çkado që Zoti ka hap për ty e mu edhe me e kërku e me e arritë Ata përgjatë muejve të ardhshëm. Në njohuritë dhe traditën islame ka rrëfime me bollëk që bajnë fjalë rreth banditëve e vjedhësve të cilët me nji veprim të vetëm ibadeti përgjatë vitit Zoti i shndërroi gjendjet e tyne e u banën evlija të mirënjohun në Islam.
Lidhja në mes muejve të ardhshëm të shenjtë, Rexhebit, Shabanit dhe Ramazanit me gojëtari janë përshkrue si 'mbjellja e farës', 'ujitja e tokës' dhe 'vjelja e frutave'. Sigurisht, pejgamberi, Muhammedi alejhi selam i ka përshkrue këto lidhje të paracaktueme hyjnore në hadithin: "Rexhebi asht mueji i Zotit, Shabani asht mueji jem e Ramazani asht mueji i ymetit tem." Kështu, dëshmimi i besimit (shahadeti), me anë të së cilit njeriu hyn në Islam, La ilahe ilallah (S'ka zot pos Zotit) dhe Muhammed Resulullah (Muhammedi asht pejgamber i Zotit) përjetohet tanësisht përgjatë këtyne tre muejve.
La ilahe ilallah asht çka na kërkojmë me e realizue edhe përbrendësue përgjatë Rexhebit, muej i cili Pejgamberi alejhi selam e ka përshkrue me anë të dy shprehjeve, në dukje, kundërthënëse: el-esamm (i heshtuni) dhe el-esabb (gufuesi). Këta dy krahë të Rexhebit me hijeshi i ngërthejnë dy realitete të pandara në pjesën e parë të shahadetit (dëshmimit): la ilahe (s'ka zot) lypë heshtjen dhe zhdukjen e tanë krijimit, a ilallah (pos Zotit) është gufimi i nurit, mirësisë dhe qenies nga Thelbi Hyjnor.
Në muejin Shaban, për të cilin pejgamberi alejhi selam e ka ndërlidh vetveten me te tuj thanë: "Shabani asht mueji jem", njeriu e shijon ambëlsinë e Muhammed Resulullah (Muhammedi asht pejgamber i Zotit), mbasi e pohon njëshmërinë, veçantinë dhe veçorinë e Zotit përgjatë Rexhebit. Si rrjedhoj, me e pranu sovranitetin e Zotit me fjalë asht e papërmbushun edhe e papërkryeme pa i dashunue e nderue ata të ciltë Ai i ka ngritë mbi tanë krijimin, e sidomos pejgamberin Muhammed alejhi selam.
Nëse Rexhebi e Shabani përfaqësojnë dy krahët e shahadetit, atëherë Ramazani asht mueji përgjatë të cilit të dy këto pjesë bahen bashkë në njizashmëni e harmoni të përkryeme në jetën e bashkësisë myslimane. Ashtu qysh Zoti në Kur'an shprehet: "Ai i bashkoi dy detet. Në mes tyne ka nji berzah, ata nuk përzihen (me njeni-tjetrin)" (55:55). Ramazani asht berzahu (istmusi) proverbial në mes Rexhebit dhe Shabanit, jo në kuptimin kohor që vjen i fundit, po në kuptimin shpirtnor. Ai është si nji martesë në mes dy pjesëve të shahadetit në zemrën e bashkësisë myslimane.
Dhe kështu, përderisa na përgatitemi shpirtnisht, fizikisht edhe mentalisht për këtë periudhë të veçantë hyjnore, shumë prej neve po mendojnë: "Çfarë veprash ibadeti m'duhet me i krye edhe çka duhet me kërku tash?" Shenjtorët mysliman (evlijatë) moti u kanë tregu nxansave të tyne (dervishëve) se nji lidhje e pastër me Zotin përkon me adhurimin e Tij, jo në kërkimin e ndoj nevoje të veçantë, po me i ba ibadet sepse Ai e meriton dashuninë, ibadetin edhe përkushtimin tonë ma të thellë.
Në këtë mënyrë, Sidi Abdul Aziz el Debagh i kallxon nxansit të tij Ahmed Lamatit në "The Pure Gold" [shq. Ari i pastër] se biles asht e dënueshme me i ba ibadet Zotit për me e mbërri afrinë e Tij, se ajo presupozon se na jena krijuesit e veprave tona të ibadetit, a Zoti thotë: "Dhe Zoti i ka krijue edhe juve edhe çdo gja qi bani" (37:96). Në vend të kësaj, El Debaghu e këshillon dervishin e vet me i ba ibadet Zotit tuj mos kërku asgja pos Tij. Ky mendim asht përshkru edhe prej Ebu Jazid Bistamit i cili tha: "Me vjen gjynah prej ibadetxhiut që e harxhon jetën e vet në ibadet ndaj Zotit tue mos kuptu se Ai na krijoi neve edhe veprimet tona."
Po sa prej neve janë në këtë mekam (nivel) të mjeshtrave si el Debaghu dhe Bistami? Nëse ashtu si unë, luftoni me i vjelë dobitë shpirtnore të muejve Rexheb dhe Shaban, e aq ma pak me ja dhanë hakun Ramazanit, atëherë ju lutna mos u dëshpëroni prej të kaluemes së juj. Ma e randësishmja asht se nëse e gjenë 'shkurrën flakëruese', nji nevojë a dëshirë që e ndinë se duhet me ia kërkue Zotit përgjatë këtyne muejve të ardhshëm, e cila të nxitë me e mbush kohën tande me ibadet, atëherë mos e lejo askand me dyshue në sinqeritetin e nijetin tand.
Në njenën prej hiqmeteve (urtësive), Ibn Atailahu thotë: "Sa herë që Ai ta lehton gjuhën me kërku diçka, atëherë dije se Ai asht tuj deshtë me të dhanë." Cila asht randësia e 'shkurres së flakërueme' në rrëfimin e pejgamberit Musa, paqja qoftë mbi ta? A ka ndoj randësi kjo si nji çashtje e planit të madh të Zotit qi i paracakton pejgamberët e Tij me nji mesazh? Randësia e 'shkurres së flakërueme' qëndron në faktin se hazreti Musa alejhi selam pati nevojë për dritë e ngrohtësi për familjen e tij. E bash qaty ai e gjeti Zotin.
Çdo lloj nevoje qi e ki tash, qoftë e kësaj bote apo e botës tjetër, e cila të nxitë me i përdorë plotësisht çastet e tua në muejt Rexheb, Shaban dhe Ramazan, dije se Zoti asht tue t'thirrë përmes saj. Ajo nevojë le të jetë sebep që me u falë në pikë të natës, me ngjinu, me këndu Kur'an e me dhanë sadakë e me ba cilindo veprim tjetër ibadeti qi zemra anon me e ba. Se, qashtu qysh janë tetë dyer të xhenetit, secila për veprimet e ndryshme të ibadetit, qashtu janë edhe nevojat e prirjet për me na çue te Zoti.
Nevojat tona janë justifikime të kësaj dynjaje për dhuratat e jashtzakonshme hyjnore. Me e pranue nevojën asht me e nderue Ata i cili e mbolli në zemrat tona si sebep qi përgjigjja me mbërri. Qashtu qysh tha Vet Ai: "Nëse jeni falenderues, atëherë Unë me siguri kam me ju ngritë juve" (14:7).
Artikulli origjinal: Hussain A. "Find Your Burning Bush: Seeking God During the Holy Months". The Art of Talking Religion, 10 janar 2024.
Përktheu: Trandofilishta (Janar '24)